Soms lees ik in deze krant berichten waar mijn mond bijna van openvalt. Zo zag ik vandaag het nieuws voorbijkomen dat een aantal kerken een brief gestuurd heeft aan minister Hugo de Jonge waarin zij oproepen tot verdraagzaamheid richting orthodoxe gelovigen en daarom af te zien van het nemen van 2G maatregelen.
Het gaat hier om stevig calvinistische groepen die bijeenkomen onder de naam Breed beraad van Protestantse Kerken: Gereformeerde Bond, Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Oud-Gereformeerde Gemeenten. Nu staat het natuurlijk iedereen vrij om op te roepen tot deze tolerantie, maar een van de argumenten van dit beraad verbaasde mij wel.
'De maatregel is in strijd met de taak van de overheid om de diepste (geloofs)overtuiging van mensen te respecteren. Deze taakopvatting om minderheden en gemoeds- en gewetensbezwaren te beschermen heeft in de rijke geschiedenis van ons land ‘oude papieren’. U zet met uw beleidsvoornemen een wissel om.'
Nu ben ik als remonstrants predikant, als iemand met enige belangstelling voor de Nederlandse kerkgeschiedenis, natuurlijk bekend met de Nederlandse verdraagzame geschiedenis. In de Republiek is er altijd bijzondere ruimte geweest voor afwijkende geloofsgroeperingen, dissenters, zoals doopsgezinden, remonstranten, oudkatholieken en rooms-katholieken. Zij mochten in schuilkerken samenkomen en werden gedoogd.
Een schuilkerk, zo leg ik mijn catechisanten vaak uit, was iets als een moderne coffeeshop. Het was verboden, maar iedereen wist waar hij zijn geestverruimende waar kon halen en omwille van de lieve vrede werd daarbij een oogje dichtgeknepen. Pragmatische verdraagzaamheid!
Maar ik vind het wel opvallend dat de kerken uit het 'Breed beraad' nu opeens een beroep doen op deze oudvaderlandse verdraagzaamheid, waar hun geestelijke vaderen (op wie zij toch vaak een beroep doen) gedurende de hele zeventiende, achttiende en negentiende eeuw telkens opnieuw een beroep deden op de overheid om de dissenters wat harder aan te pakken en om de plakkaten tegen de Remonstranten te handhaven.
Ongetwijfeld zijn hun voorvaderen ook te vinden bij degenen die in 1853 ernstig protesteerden tegen het herstellen van de bisschoppelijke ordening van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland. Kortom: het beroep op deze traditie van verdraagzaam gedogen klinkt nu wel wat opportunistisch! De vraag moet gesteld worden of deze steile calvinisten met juist dit beroep op de historische verdraagzaamheid een wissel verlegd hebben. Maar goed, ook voor hen geldt, beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald!
Reactie plaatsen
Reacties